Kalendarium:
2024.09.01 – przenosiny do budynku przy ul. Kościuszki 60-62
2021.09.01 – dyrektorem zostaje p. Mariusz Kargol
2019.09.01 – zmiana nazwy szkoły – Powiatowy Zespół Szkół Nr 2 im. W. Witosa w Środzie Śląskiej
2009.09.01 – zmiana nazwy szkoły – Powiatowy Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. W. Witosa w Środzie Śląskiej
2006.09.01 – dyrektorem zostaje p. Jolanta Bilińska
1991 – dyrektorem zostaje p. Wanda Pabian
1989 – powołanie kierownika szkolenia praktycznego – p. Henryka Urbana
1985.10.30 – nadanie szkole imienia Wincentego Witosa
1982.01.01 – zmiana nazwy na Zespół Szkół Rolniczych
1975 – dyrektorem zostaje p. Marianna Galas
1973 – przenosiny do budynku przy ul. Św. Andrzeja
1973 – dyrektorem jest p. Stanisław Hamkało
1973 – zmiana nazwy na Zasadniczą Szkołę Zawodową
1969 – zmiana nazwy na Zasadniczą Szkołę Rolniczą
1965.10.01 – pierwszy kierownik szkoły – p. Maria Mesjasz.
1965.10.01 – powstanie Szkoły Przysposobienia Rolniczego – „przodka” PZS nr 2
————————————————–
Historia Zespołu Szkół Rolniczych (1965-2005):
W czasach przed II wojną światową, gdy w ówczesnym Neumarkt (Środa Śląska) mieszkali obywatele Trzeciej Rzeszy, młodzież uczęszczała do tzw. Volksschulen, które były szkołami wyznaniowymi, ponadto istniał podział na szkołę dla chłopców i osobną dla dziewcząt. W budynku obecnego Zespołu Szkół Rolniczych znajdowała się katolicka szkoła dla chłopców, ewangelicka szkoła dla dziewcząt zajmowała obecny budynek gimnazjum. Ulica Św. Andrzeja nazywała się ulicą Zamkową, do katolickiej szkoły wyznaniowej uczęszczało w latach trzydziestych XX wieku około 220 osób do sześciu klas, co oznaczało zatrudnienie sześciu nauczycieli. Dyrektor szkoły miał na nazwisko Richter.
We wrześniu 1940 szkoły wyznaniowe zastąpiły szkoły powszechne, od tego czasu szkoła zmieniła nazwę z ewangelickiej na szkołę dla chłopców, jednak z powodu nierównej powierzchni obu szkół, część chłopców uczęszczała do szkoły dla dziewcząt przy kościele pod wezwaniem Św. Krzyża. W obu szkołach panowała surowa dyscyplina, grono nauczycielskie zwracało uwagę na osiągnięcie możliwie najwyższego poziomu nauczania. Podczas II wojny światowej nie nauczano wszystkich przedmiotów z powodu powołania niektórych nauczycieli do Wehrmachtu. Sześć klas chłopięcych przeniesiono w roku 1942 do szkoły dziewczęcej, gdyż budynek zajęła szkoła średnia tzw. Oberschule.
W Neumarkt istniała także Szkoła Rolnicza jako jedna z 1000 szkół rolniczych w Niemczech, jednak mieściła się w budynku obecnego przedszkola przy ulicy Strzeleckiej, wzniesionego w roku 1929. Do szkoły uczęszczali początkowo tylko synowie chłopów, a od 1934 również córki rolników. Nauczyciele również w przeważającej ilości wywodzili się z rodzin rolniczych. Ówcześni uczniowie oprócz zajęć w szkołach, odbywali praktyki w polu i w zakładach. Ponieważ w powiecie średzkim nie było przemysłu, rolnictwo stało się najważniejszą dziedziną, dlatego przy ulicy Ogrodowej utworzono główny urząd administracyjny powiatu do spraw rolnictwa, w których znajdowały się z różne działy, np. produkcja rolnicza, rynek, prawo w gospodarstwie. Był to ostatni urząd funkcjonujący w Środzie podczas wojny – do 13 lutego 1942 roku.
Historia obecnego Zespołu Szkół Rolniczych datuje się od dnia 1 października 1965 r., kiedy decyzją Inspektora Oświaty w Środzie Śląskiej powołano Szkołę Przysposobienia Rolniczego. Zapotrzebowanie na absolwentów – rolników uzasadniało jej powstanie jako 11 szkoły rolniczej w powiecie średzkim. Jej zadaniem było kształcenie rolników, którzy po ukończeniu szkoły wracali na wieś i prowadzili własne gospodarstwa, dlatego szkołę zorganizowano głównie dla młodzieży wiejskiej. Pierwszym kierownikiem szkoły została pani Maria Mesjasz, nauczycielami byli: Bogusława Michalak i Mieczysław Michalak oraz Lech Przybyła. Nauka odbywała się w budynku dzisiejszej Szkoły Podstawowej przy ul. Górnej. W roku 1966 zostali zatrudnieni pierwsi etatowi nauczyciele: Czesława Znamirowska, Helena Hamkało, Stanisława Winckiewicz- Ślusarczyk, Aleksandra Choroszczak i Mirosława Wilczyńska.
W roku 1969 szkoła zostaje przemianowana na 2-letnią Zasadniczą Szkołę Rolniczą, a w 1973 na 3-letnią Zasadniczą Szkołą Zawodową. Z powodu rosnącej ilości uczniów, dzięki staraniom dyrektora pana Stanisława Hamkało i przy współpracy Wydziału Rolnictwa szkoła otrzymuje zdewastowany budynek po Szkole Podstawowej nr 2 przy ulicy Żymierskiego, dzisiejszej Św. Andrzeja. Dyrektor wspólnie z nauczycielami i młodzieżą w ciągu jednego miesiąca doprowadza budynek do przyzwoitego stanu. Na bazie szkoły zawodowej powstaje 3-letnie Liceum Ekonomiczne, dlatego ponad 70% absolwentów klas zasadniczych kontynuuje naukę w różnego rodzaju technikach i miejscowym liceum. W roku 1975 dyrektorem zostaje pani Marianna Galas, ponadto w szkole pracuje 10 nauczycieli etatowych, w budynku kontynuowane są prace modernizacyjne, zakupiono nowe wyposażenie gabinetów, a samochód „Syrena” i ciągnik rolniczy umożliwiają zdobycie prawa jazdy kategorii T i A.
W latach 1976-1979 Zasadnicza Szkoła Rolnicza i Mechanizacji staje się filią Zespołu Szkół Rolniczych we Wrocławiu-Praczach, a kolejne 3 lata jest filią Zespołu Szkół Ogrodniczych we Wrocławiu- Maślicach, co oznaczało zastój w rozwoju bazy szkoły z powodu dużej odległości od szkoły macierzystej i ograniczeniom finansowym, w tym czasie jedynie urządzono dzisiejsze boisko sportowe, zagospodarowane po placu złomowym.
W wyniku zapotrzebowania zakładów rolnych na wykwalifikowaną kadrę w produkcji zwierzęcej i ogrodniczej powołano w roku 1979 Zasadniczą Szkołę Zawodową w zawodzie hodowca zwierząt i ogrodnik.
Wydarzeniem wielkiej wagi było powołanie z dniem 1 stycznia 1982 roku Zespołu Szkół Rolniczych, w skład którego wchodziły trzy typy szkół: dwie Zasadnicze Szkoły Zawodowe w zawodach rolnik ze specjalnością ogólnorolniczą i ogrodniczą oraz mechanik maszyn rolniczych jak również Średnie Studium Zawodowe o specjalności ogólnorolniczej. W kolejnych latach wykonano prace modernizacyjne wewnątrz i na zewnątrz szkoły, wybudowano nowe garaże dla zakupionych pojazdów „Osinobusu” , „Tarpana „ i dwóch ciągników, odrestaurowano mury obronne przylegające do budynku szkoły oraz zagospodarowano przyległą skarpę, zorganizowano poligon do nauki jazdy na zdewastowanym placu przy dzisiejszej ul. Basztowej.
W roku 1989 powołano Kierownika Szkolenia Praktycznego, którym jest nieprzerwanie pan Henryk Urban. W roku 1988 zostaje powołana przez Urząd Wojewódzki we Wrocławiu klasa Liceum Zawodowego o specjalności wiejskie gospodarstwo domowe, dająca średnie wykształcenie zawodowe. Nabór do klas przerwano w roku 1998, gdy powołano w jej miejsce Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego, istniejące do dzisiaj.
Z okazji jubileusz 20-lecia istnienia, w dniu 30 października 1985 roku w 40-rocznicę śmierci Wincentego Witosa szkoła przyjmuje jego imię, wówczas wmurowano pamiątkową tablicę i nadano szkole sztandar, który zaprojektowała dyrektor Marianna Galas a wykonała siostra zakonna Marta Habatula. Fundatorami sztandaru byli uczniowie, słuchacze Średniego Studium Zawodowego, absolwenci, nauczyciele oraz zakłady: Centrala Nasienna, Zakład Porcelany Elektrotechnicznej w Ciechowie oraz nieistniejące obecnie PGR Środa Śląska, PGR Szczepanów, POM Kostomłoty i Fabryka Mebli.
Z powodu dużej ilości uczniów (200 osób i 150 na zmianie popołudniowej) i trudności lokalowych zaczęto rozbudowę budynku w roku 1987 i jego modernizację, zlikwidowano starą klatkę schodową w miejscu tym obecnie są sanitariaty, dobudowano nowe pomieszczenia od strony północnej, które przeznaczono na gabinety lekcyjne, bibliotekę i pokój nauczycielski. Po 34 latach pracy odchodzi na emeryturę dotychczasowa dyrektor, a nowym dyrektorem w roku 1991 zostaje pani Wanda Pabian, pełniąca tę funkcję do dziś. Kontynuowane są pracę remontowe związane z budynkiem a także utwardzona zostaje nawierzchnia podwórza. W następnych latach powstają dwie pracownie komputerowe, dzięki czemu możliwe jest nauczanie informatyki. Pracownie coraz bardziej unowocześniane, umożliwiają w roku 2002 powołanie klasy Liceum Profilowanego o specjalności zarządzanie informacją, która dużą część zajęć spędza w pracowni komputerowej.
Ciekawą i godną wymienienia informacją w historii naszej szkoły jest fakt, że 70 % nasadzeń zieleni w mieście wykonały klasy ogrodnicze, które odbywały praktyki w najlepiej zorganizowanych zakładach i gospodarstwach indywidualnych. Za całość prac społecznych na rzecz miasta i środowiska, w których uczestniczyła młodzież naszej szkoły szkoła otrzymała w 1984 dyplom podpisany przez Przewodniczącego Rady Państwa Henryka Jabłońskiego.
W latach 90-tych następują zmiany w nauczaniu dorosłych – w roku 1996 Średnie Studium Zawodowe zostaje zastąpione 4- letnim Liceum Ekonomicznym dla Dorosłych, a następnie w 2002 roku Technikum Ekonomicznym; od roku 1998 dzienne Liceum Zawodowe zostaje zastąpione początkowo 5-letnim Technikum Żywienia, a w związku z reformą oświaty w roku szkolnym 2001/2002, nauka w Technikum zostaje skrócona do 4 lat, w tymże roku nie przeprowadza się naboru, gdyż ośmioletnie szkoły podstawowe opuszczają ostatni absolwenci a kolejny rocznik uczniów kończy dopiero 3 klasę 3-letniego gimnazjum. Przeprowadzono jedynie rekrutację do Zasadniczej Szkoły Zawodowej w OHP, Gimnazjum dla dorosłych w OHP oraz Liceum Ekonomicznego wieczorowego dla dorosłych. Wraz z opuszczeniem gimnazjów przez pierwszych absolwentów w roku 2002 w szkole utworzono Licea Profilowane o profilu zarządzanie informacją i transportowo-spedycyjny, ten ostatni rok później zastąpiono profilem rolniczo-spożywczym.
Zajęcia praktyczne dawniej odbywały się w różnych okolicznych zakładach: Zakładzie Ogrodniczym w Środzie Śląskiej, Zakładzie Sadowniczym we Wróblowicach oraz PGR Wrocisławice, Ciechów, Szczepanów, Piersno, Komorniki, Chwalimierz, Proszków i Rachów, gdyż szkoła nie posiadała własnej bazy do prowadzenia szkolenia praktycznego za wyjątkiem pracowni do żywienia oraz pracowni gospodarki odzieżą i higieny. Te ostatnie z oczywistych względów nie istnieją, a pracownia do nauki gotowania została unowocześniona, nawet przyległe pomieszczenia piwniczne przystosowano do gabinetu żywienia. Obecnie tylko Uczniowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej o profilu mechanik pojazdów i maszyn rolniczych odbywają praktyki w zakładach samochodowych, a uczniowie II i III klas Technikum miesięczne praktyki w najlepszych restauracjach we Wrocławiu. Słuchacze Liceum Ekonomicznego dla Dorosłych odbywają miesięczną praktykę w różnych bankach i urzędach powiaty średzkiego.
W pierwszych 30 latach istnienia szkoły działał Samorząd Szkolny, który miał tylko troje opiekunów, panie Znamirowską, Franciszkę Muzykę i Renatę Zmierczak. Samorząd organizował apele, akademie, konkursy, dyskoteki i inne imprezy. Każda klasa była gospodarzem miesiąca i organizatorem zadań przyjętych w szkolnym kalendarzu imprez. Od roku 1985 na stałe do szkolnego kalendarza weszły uroczyste obchody dnia patrona szkoły, do tradycji należy niezwykle uroczysta wigilia, robienie stroików na bożonarodzeniowy stół, a przed Wielkanocą robienie ozdobnych wielkanocnych stroików. Obecnie opiekunowie samorządu zmieniają się dosyć często, lecz została zachowana tradycyjna i niezmienna rola samorządu w życiu szkoły. Zmieniły się niektóre zadania samorządu, nie organizuje się już np. konkursu na najpiękniejszą Marzannę lecz konkurs na najlepszą frekwencję, klasa wygrywająca zostaje wynagrodzona np. wycieczką; nie ma już dyskotek szkolnych, za to co miesiąc inna klasa pełni dyżury śródlekcyjne na przerwach, pomagając nauczycielom w pilnowaniu porządku. Tak jak dawniej samorząd poręcza za uczniów sprawiających trudności wychowawcze, co ma duży wpływ na zmianę zachowań, kontynuowana jest praca nad kroniką szkoły, w której udokumentowano wszystkie ważniejsze wydarzenia z życia szkoły.
W ZSR działały różne organizacje młodzieżowe, z których obecnie nie istnieje już żadna z powodu przemian politycznych, a były to Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, Związek Młodzieży Wiejskiej, Związek Harcerstwa Polskiego, działało koło PTTK, Towarzystwo Przyjaźni Polsko- Radzieckiej. Organizowano imprezy, uroczystości i konkursy, rajdy i nawet praktyki w byłej NRD w ramach OHP. Organizacja ZSMP i ZMW zaprzestała działalności pod koniec lat dziewięćdziesiątych. Bardzo aktywnie działało koło PTTK, którego założycielem był pan Henryk Urban w roku 1976. Często organizowano rajdy, wycieczki, obozy wędrowne, uczestniczono w konkursie „Szlakiem Wiedzy i Przygód”, gdzie koło zdobywało wysokie lokaty i nagrody. W latach dziewięćdziesiątych zmniejszyła się ilość młodzieży uczestniczącej w rajdach i wycieczkach ze względu na trudną sytuację finansową rodzin, dlatego zaprzestano organizacji rajdów i obozów wędrownych. W roku 2004 w naszej szkole po raz pierwszy zorganizowano rajd pieszy z okazji Dnia Edukacji Narodowej, w którym uczestniczyli wszyscy uczniowie naszej szkoły wraz z wychowawcami, rajd odbył się do Chwalimierza, na miejscu wszyscy chętni zjedli kiełbaski pieczone przy ognisku. W roku 2005 kontynuowano ten zwyczaj, ponownie cała szkoła wyruszyła przy pięknej pogodzie pieszo do Szczepanowa. Chcielibyśmy, aby te rajdy stały się nową tradycją naszej szkoły. W ostatnich latach zmniejszyła się również ilość młodzieży biorących udział w wycieczkach szkolnych, które odbywają się rzadziej niż dawniej. Od trzech lat istnieje Klub Europejski. Klub jest organizatorem uroczystości i konkursów związanych z przynależnością Polski do Unii Europejskiej, zwiększoną rolą języków obcych, które stały się przedmiotami obowiązkowymi na maturze i rozpoczętą we wrześniu 2005 wymianą szkolną ze szkołą w Hanowerze w Niemczech.
Działalność sportowa w szkole zaczyna się w roku 1974, kiedy po raz pierwszy zatrudniono nauczyciela wychowania fizycznego na etacie, pana Ryszarda Gadzińskiego. Przez cały okres istnienia szkoły uczniowie zdobywali wysokie lokaty w różnych dyscyplinach. Młodzież uczestniczyła w zawodach organizowanych przez Szkolny Klub Sportowy, nauczycieli w-fu oraz we współpracy z Ludowymi Zespołami Sportowymi, których kierownik pan Janusz Marcinkowski jest równocześnie wieloletnim nauczycielem naszej szkoły i przyczynił się do wielu sukcesów jej uczniów.
Szkolna Biblioteka początkowo mieściła się w małym nieogrzanym pomieszczeniu na poddaszu, za wypożyczanie książek odpowiedzialni byli nauczyciele poloniści. Pierwszą bibliotekarką była pani Helena Hamkało, zaś gdy w roku 1990 przeniesiono księgozbiór do obecnego pomieszczenia, zatrudniono na pół etatu panią Barbarę Golonkę, po jej śmierci, w bibliotece pracowała pani Teresa Wojakiewicz, a od roku 2002 niezmiennie już, na pełny etat pani Dorota Mateuszów. Część księgozbioru ma ponad 20 lat i jest w nienajlepszym stanie, lecz co roku przybywa nowych, aktualnych pozycji, można wypożyczyć również czasopisma, podręczniki, encyklopedie i słowniki.
Kadra szkoły rosła ilościowo wraz ze wzrostem ilości tworzonych klas. W 1965 roku nie było nauczycieli zatrudnionych na etat, przez kolejne 30 lat przewinęło się przez szkołę 90 nauczycieli różnych specjalności, dla porównania w tylko ostatnim dziesięcioleciu pracowało u nas 110 osób, licząc tylko te osoby, które pracowały pełny rok szkolny, z tego 48 nauczycieli pełnoetatowych. Osobą o najdłuższym stażu w szkole z obecnego grona pedagogicznego jest pani Dyrektor Wanda Pabian, a następnie pan Henryk Urban, p. Kazimierz Piątkowski, p. Janusz Marcinkowski, p. Renata Zmierczak, p. Marek Bystrzanowski, na początku lat dziewięćdziesiątych dołączyli pani Jolanta Bilińska, pan Wiesław Maryniak i pani Renata Bielska-Korban. Obecnie w ZSR zatrudnione są 53 osoby , w tym tylko 28 nauczycieli pełnoetatowych, pozostali nauczyciele dochodzą z innych szkół.
Z czasem zwiększa się liczba absolwentów w danym roku szkolnym, gdyż powstało więcej klas. Dodatkowo w roku 2001 do Zespołu Szkół Rolniczych włączono Ochotnicze Hufce Pracy, do których uczęszcza obecnie 109 osób. W skład OHP wchodzą Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla dorosłych OHP, oraz Gimnazjum dla Dorosłych, co daje średnio około 100 uczniów rocznie.
Łączna ilość uczniów uczęszczająca w roku szkolnym 2005/2006 do Zespołu Szkół Rolniczych to 486 osób.
W szkole co roku opracowywane, realizowane i odpowiednio zmieniane są programy: wychowawczy, pracy szkoły i profilaktyczny, mierzona jest jakość pracy przez powołany do tego zespół, działa Rada Rodziców. Uczniowie mogą uzyskać prawo jazdy kategorii B, nauka jazdy odbywa się na samochodach Fiat Punto, zakupionych pod koniec lat 90 –tych, a także prawo jazdy kategorii T. Cyklicznie przeprowadzane są różne remonty, odnawiana podłoga, wymieniono wysłużone drzwi wejściowe.
Wśród zalet naszej szkoły wszyscy nauczyciele podkreślają pozytywną atmosferę panującą wśród grona pedagogicznego, z okazji jubileuszu życzymy sobie aby tak zostało, byśmy z chęcią przychodzili do pracy w szkole, czego również życzymy naszym uczniom.
Opracowanie: Renata Bielska-Korban
(Przy opracowywaniu korzystałam z pracy pani Marianny Galas pt. „30 lecie Szkoły Rolniczej im. Wincentego Witosa w Środzie Śląskiej” oraz monografii pt. „ Schlesische Heimat und Kreis Neumarkt” wydanej przez Neumarkter Verein w Hameln.
————————————————–
Nauczyciele uczący w latach 1995 – 2005
::Nauczyciele pełnozatrudnieni :
1. Dyrektor Pabian Wanda
2. Augustyńska Renata
3. Bąk Aleksander
4. Bielska – Korban Renata
5. Bilińska Jolanta
6. Bystrzanowski Marek
7. Chochura Anna
8. Chaszczewicz Anna
9. Chmurski Waldemar
10. Drozd Małgorzata
11. Grechowicz Anna
12. Gołdyn Małgorzata
13. Grzybek Katarzyna
14. Herman Ewa
15. Jankowska Bożena
16. Kadlewicz Elżbieta
17. Koreń Krzysztof
18. ks. Kotula Hieronim
19. ks. Kozyra Marcin
20. Kresa Agnieszka
21. Krzyżanowska – Kalka Ryszarda
22. Kargol Mariusz
23. Koźlarska Małgorzata
24. Marczak Agnieszka
25. Maryniak Wiesław
26. Mateuszów Dorota
27. Mizgała Aneta
28. Mazur Elżbieta
29. Olszewski Piotr
30. Panasiuk Sławomir
31. Piątkowski Kazimierz
32. Pietrzak Ilona
33. Pawłowski Krzysztof
34. Parzych Teresa
35. Polanowska –Andruszkiewicz Monika
36. ks. Poniewierski Marek
37. Radziwiłłowicz Halina
38. Rybka Iwona
39. Sowińska Joanna
40. Straszewska Elżbieta
41. Urban Henryk
42. Wierzbicka Joanna
43. Wronowska Renata
44. Wróblewski Franciszek
45. Zmierczak Renata
46. Źrebiec Stanisława
47. Zator Katarzyna
48. Zator Iwona
::Nauczyciele niepełnozatrudnieni
1. Adamowicz Jan
2. Aleksy Natalia
3. Bystrzanowski Jerzy
4. Bandyk- Skrabucha Anna
5. Bogucka Małgorzata
6. Buksa Konrad
7. Bronowicka Elżbieta
8. Bolek Marek
9. Burak Anna
10. Choroszczak Aleksandra
11. Dywan Andrzej
12. Ginter Krystyna
13. Gonera Marta
14. Heba – Wierzbicka Monika
15. Hubiak Małgorzata
16. Honc Barbara
17. Jamróż Józef
18. Jaskuła Zuzanna
19. Kubiak Michał
20. Korzekwa Marzena
21. Kuriata Irena
22. Kotomski Grzegorz
23. Kopacz Katarzyna
24. Kasperski Zbigniew
25. Kopeć Danuta
26. Kurdziel Jadwiga
27. Kresa Agnieszka
28. ks. Łobodziec Stanisław
29. Łata Wanda
30. Marcinkowska Cecylia
31. Marcinkowski Janusz
32. Małyga Magdalena
33. Michalkiewicz Jarosław
34. Noga Andrzej
35. Ostapiuk Danuta
36. Owczarenko Iluta
37. Owczarenko Lucjan
38. Orłowski Antoni
39. Ormaniec Mariola
40. Przesławska Małgorzata
41. Przesławski Przemysław
42. Piszczek Roman
43. Pietrzak Bianka
44. Pauka Władysław
45. Postawa Edward
46. Ruciński Adam
47. Ryż Barbara
48. Rozmus Mariusz
49. Struś Mirosław
50. Sobera Renata
51. Skibicka Edyta
52. ks. Skowron Wojciech
53. Stal Beata
54. Szmigulan Marzena
55. Skawińska Dorota
56. Urban Jadwiga
57. Widomska Monika
58. Wijatyk Agnieszka
59. Woźniak Katarzyna
60. Wilk Bogusława
61. Walaszczyk Agnieszka
————————————————–
Wincenty Witos
(1874-1945)
Urodził się 21 stycznia 1874 w Wierzchosławicach – k. Tarnowa. Dzieciństwo i młodość spędził w Wierzchosławicach. Pracował w majątku księcia Sanguszki, uczył się w miejscowej szkole. Zaznał, jak sam później stwierdzi, „życia w nędzy”. W latach 1908-1914 był posłem do sejmu krajowego galicyjskiego, w latach 1911-1918 do sejmu austriackiego, w 1919-30 do sejmu Rzeczpospolitej. Od był 1913 r. był czołowym przywódcą PSL – „PIAST”.
Trzykrotny premier Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1920-21, 1923-26r. W wyniku przewrotu majowego ostatni rząd został obalony siłą (12-13 maj 1926), a Witos został jednym z przywódców opozycji parlamentarnej, w latach 1929-30 współtwórca Centrolewu. W roku 1931 prezes Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego. Za swą działalność został aresztowany i w procesie brzeskim skazany na 1,5 więzienia. W latach 1933-1939 przebywał na emigracji w Czechosłowacji. W marcu 1939 powrócił do Polski. Aresztowany przez policję niemiecką w końcu 1939r, zwolniony na początku 1940r. Po wyzwoleniu kraju w 1945r. został powołany na wiceprezydenta Krajowej Rady Narodowej. Od sierpnia 1945r. prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego. Wincenty Witos zmarł 31 października 1945 w Krakowie.
Wincenty Witos należy do najwybitniejszych polskich polityków II Rzeczypospolitej. W polityce i w życiu kierował się zawsze trzema zasadami. Na pierwszym miejscu stawiał niepodległy byt państwa polskiego, jako cel nadrzędny w działalności całego ruchu ludowego. Na drugim miejscu demokratyczny ustrój państwa, jako najbardziej sprawiedliwy i równy ustrój społeczny. Na trzecim miejscu znajdowały się sprawy chłopskie i obrona ludowych interesów. Dążył cały życie do tego, by chłop polski zajął mu należne miejsce w państwie polskim.
Wincenty Witos był zwolennikiem ustroju parlamentarnego, chciał urządzić kraj sprawiedliwie, demokratycznie, w którym rola decydująca winna należeć do ludu.
