Organizacje pozarządowe są ważnym ogniwem demokratycznego społeczeństwa. Obok sektora gospodarczego i sektora władzy publicznej, jako trzeci sektor stanowią fundament nowoczesnego państwa. Ogromna aktywność, doskonałe rozeznanie istniejących problemów oraz elastyczność w działaniu sprawiają, że ich rola w budowaniu w społeczeństwa obywatelskiego jest nieoceniona.

 

Sektor organizacji pozarządowych jest bardzo zróżnicowany i należą do niego podmioty mające różne formy prawne. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie podaje prawną definicję organizacji pozarządowej. Zgodnie z art. 3 ust. 2 tej ustawy organizacjami pozarządowymi są - niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia.

W myśl ustawy za organizację pozarządową mogą być zatem uznane mające osobowość prawną stowarzyszenia, fundacje, partie polityczne, związki zawodowe, jak i niemające osobowości prawnej stowarzyszenia zwykłe, uczelniane organizacje studenckie, koła gospodyń wiejskich. Z organizacjami pozarządowymi ustawa zrównuje również tzw. organizacje kościelne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

 

Współpraca organów administracji publicznej i organizacji pozarządowych, zgodnie z art. 5 ustawy, może w szczególności polegać na zlecaniu realizacji zadań publicznych, wzajemnym informowaniu się o planowanych kierunkach działalności, konsultowaniu projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej organizacji, a także na tworzeniu wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym. Na uwagę zasługuje fakt, iż organizacje mogą być nie tylko wykonawcami zadań, ale również inicjatorami i uczestnikami projektowania regulacji. Wypracowanie wspólnej płaszczyzny działań umożliwia obywatelom bezpośrednie włączanie się w kreowanie lokalnej polityki społeczno – gospodarczej, a jednostkom samorządowym zapewnia rozwój w pożądanym kierunku.